Sevr sülh müqaviləsinin kölgəsində sığınacaq axtaran Ermənistan alimlərinin növbəti səfehliyi
12 Avqust 2020, 17:05
12 Avqust
2020
17:05
1194
10 avqust tarixində Ermənistan paytaxtı İrəvan şəhərində Ermənistanın milli elmlər akademiyasının təşkil etdiyi "Sevr müqaviləsi və erməni məsələsi” adlı elmi konfrans keçirilib. Konfrans Sevr müqaviləsinin 100-illiyinə həsr edilib.
Tarix felin lazım formasını tanımır. Nöqtə. Bu, mübahisə olunmayan, ciddi insanlar, şüurlu alimlər və məntiqə əsaslanan müzakirələr aparan hər bir insan tərəfindən qəbul edilən həqiqətdir. Görünür, qonşu Ermənistanın elm aləmi öz fəaliyyətini sivil dövlətdə qəbul olunan prinsiplərdən fərqli prinsipləri rəhbər tutaraq aparır.
Belə ki, amorf dövlətin absurd baş naziri Nikol Paşinyan Ermənistan Elmlər Akademiyası tərəfindən İrəvanda təşkil edilmiş məntiqə uymayan növbəti tədbirdə öz çıxışında deyib ki, "Serv müqaviləsi – tarixi faktdır”.
Paşinyanın fikrinə görə, bu müqavilə o dövrdəki ən qabaqcıl ideyalar əsasında tərtib edilib. Burada "qabaqcıl” sözü ilə yanaşı, "absurd” sözü də mütləq qaydada istifadə edilməlidir ki, müqavilənin nə dərəcədə yersiz, tamamilə Türkiyənin əleyhinə nə qədər qərəzli və ədalətsiz olmasını göstərsin.
Əlbəttə ki, Paşinyan və bütün ermənilər üçün bu müqavilə çox vacib idi və bunun ermənilərin xeyrinə olan və onların "uydurma şüarına” çevrilən bir sıra səbəbləri var idi. Qərəzli olmamaq üçün gəlin, Nikol Paşinyanın səsləndirdiyi absurd tezislərə birgə baxaq.
Belə ki, Birinci dünya müharibəsi yekunlaşan ərəfələr Türkiyə tarixinin ən çətin dövrlərindən biri hesab oluna bilər, çünki müqavilənin imzalanması ərəfəsində Türkiyənin əksər hissəsi imperialist dövlətlərin silahlı qoşunları tərəfindən işğal olunmuşdu.
Paşinyanın sözlərinə görə, Sevr müqaviləsi "yeni prinsip və dəyərlər təqdim etməklə yanaşı, Ön Asiyada nəinki sülh, hətta ədaləti təmin edəcəkdi”.
Həqiqət: 10 avqust 1920-ci ildə Sevr (Paris şəhərinin yaxınlığında yerləşir) şəhərində Türkiyənin Sultan hökuməti ilə 1914-1918-ci ildə baş vermiş Birinci dünya müharibəsinin qalib müttəfiq dövlətlərilə (Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya, Yaponiya, Belçika, Yunanıstan, Polşa, Portuqaliya, Rumıniya, serblərin, xorvatların və slovenlərin Krallığı, Çexoslovakiya, Hicaz və daşnak Ermənistan) imzalanmış Sevr müqaviləsi Versal-Vaşinqton sisteminin tərkib hissəsi olub. Müqavilənin əsas məqsədini nəinki ərəb rayonlarının Osmanlı imperiyasından zorla ayrılması, ümumiyyətlə türklərə aid torpaqların tamamilə parçalanması, kəmalist inqilabın boğulması və Sovet Rusiyasına imperialist müdaxiləsi üçün əməliyyat meydanının yaradılması təşkil edirdi.
Paşinyanın sözlərinə görə, Sevr müqaviləsi "tarixi ərazilərdə milli dövlətlərin yaradılmasına imkan verib ki, bu da regionda həm xristian, həm də müsəlman millətlərin birgə yaşaması, habelə regionun sivil müxtəlifliyinin qorunması və sonrakı inkişafı üçün şərait yaradıb”. Lakin ən əsası, müqavilə çərçivəsində Ermənistan Respublikası beynəlxalq münasibətlərin tam hüquqlu üzvü və beynəlxalq hüququn bərabərhüquqlu subyekti kimi tanıdılacaqdı.
Həqiqət: Müqavilə əsasında Fələstin və İraq Böyük Britaniyaya, Suriya və Livan Fransaya mandatlı ərazilər qismində verilirdi. Türkiyə Ərəb yarımadasına və Şimali Afrika ölkələrinə olan bütün iddialarından imtina edirdi, İngiltərənin Misir üzərindəki protektoratı və Kipr adasının zəbt edilməsini tanıyırdı, Dodekanes adalarını İtaliyaya təslim edirdi. Şərqi Frakiya və Ədirnə (Adrianopol), Qallipol yarımadası Yunanıstana verilirdi; boğazlar zonası tamamilə silahsızlaşdırılaraq Antanta tərəfindən boğazlar üzrə beynəlxalq Komissiyanın nəzarətinə keçirdi. Başqa sözlə, müqavilə Türkiyəni Aralıq dənizinə çıxışdan tamamilə təcrid edirdi.
Türkiyəni aciz və zəif görmək istəyənlərin könlündə olan bu müqavilənin amansız şərtləri demək olar ki, vaxtilə dünyaya meydan oxuyan Osmanlı imperiyasının süquta yetirilməsi demək idi.
Paşinyanın sözlərinə görə, Sevr müqaviləsinin "müttəfiq dövlətlərlə yanaşı, Ermənistanı və erməniləri müqavilə tərəfi qismində tanıması onların qələbəyə və Birinci dünya müharibəsində sülhün bərqərar olmasına töhfəsini bəyan edəcəkdi”.
Həqiqət: Bu müqavilənin ermənilər üçün əhəmiyyətli vacibliyi ondan ibarət idi ki, müqaviləyə əsasən, Türkiyə Ermənistanın müstəqilliyini tanımaqla yanaşı, gələcəkdə Ermənistan dövlətinin yaradılması üçün nəzərdə tutulmuş geniş ərazilər verməli idi. Türkiyə ilə daşnak Ermənistan arasında sərhədlərin təyin edilməsi ABŞ prezidentinin münsiflər məhkəməsinin ixtiyarına buraxılmalı idi. Belə olan halda, ABŞ Ermənistan üzərində mandata nail olmalı idi. Ermənistan sərhədləri Ərzurum, Trabzon, Van, Bitlis vilayətlərindən keçərək, onlara Qara dənizə çıxış təmin etməli idi.
Bundan başqa, sərhədləri ingilis-fransız-italyan komissiyası tərəfindən müəyyən edilərək, Fərat çayının solunda yerləşən Kürdüstan da Türkiyədən ayrılmalı idi. Geniş muxtariyyət alan Kürdüstan müqavilə qüvvəyə minəndən bir il sonra tam müstəqillik əldə etməli idi.
Faktiki olaraq, Sevr müqaviləsi kapitulyasiya rejimini bərpa edirdi. Müqavilə Antanta ölkələrinə Türkiyənin daxili işlərinə müdaxilə etmək imkanı verirdi, türk ordusunun sayını 50 min əsgər və zabitə qədər, o cümlədən 35 min jandarmın olması şərti ilə məhdudlaşdırırdı. Eyni zamanda, 7 qoruyucu gəmi və 6 torpeda kateri istisna olmaqla, Türkiyəyə öz hərbi donanmasının olması qadağan edilirdi.
Ümumiyyətlə, bu müqavilə türk xalqının şiddətli qəzəbinə səbəb olmuşdu. Bunun təbii səbəbləri var.
Misal üçün, İzmir rayonuna geniş muxtariyyət verilərək, plebisitin keçirilməsi üçün nəzərdə tutulmuş beş illik müddət ərzində yunan qoşunları tərəfindən işğal altında qalmalı idi. Qara dəniz boğazları rayonunda Böyük Britaniya, Fransa və İtaliya tərəfindən nəzarət olunan demilitarizasiya edilmiş zona yaradılmalı idi. Bununla belə, sadalanan ölkələrin bu zonada istənilən qədər qoşun saxlamasına ixtiyarı var idi.
Hətta Türkiyənin büdcəsi və borca maliyyə vəsaitləri almaq məsələsi beynəlxalq maliyyə komissiyası tərəfindən təsdiq edilməli idi.
Müqavilənin aqibəti hamınıza məlumdur: 1920-ci ilin aprel ayında yaradılmış Türkiyə Böyük Millət Məclisi müqaviləni rədd edib. Antanta dövlətləri arasında kəskinləşən ziddiyyətlər, Türkiyənin yunan-türk müharibəsində inamlı qələbəsi Atatürk hakimiyyətinə Lozanna konfransında (1922-1923) Sevr müqaviləsinin rəsmən ləğv edilməsinə imkan verdi.
Gördüyünüz kimi, mətndə Paşinyanın tezislərində istifadə etdiyi feillər diqqətinizi cəlb etmək üçün tünd rəngdə qeyd edilib. Bu o deməkdir ki, Ermənistan dövlətinin baş naziri Nikol Paşinyanın bütün dedikləri yalnız və yalnız erməni daşnaklarının həyata keçməyən arzularıdır.
Maraqlısı odur ki, uçurumun qırağında dayanan ölkənin başçısı öz nitqinin sonunda "Sevr müqaviləsi həyata keçməməsinə baxmayaraq, tarixi fakt kimi mövcuddur, bizim borcumuz isə onu xatırlamaq, dərk etmək və onun niyyətini qorumaqdır” deyir. Paşinyan açıqca etiraf edir ki, yüz il bundan əvvəl öz alçaq məqsədlərinə nail ola bilməyən Ermənistan öz çirkin niyyətlərindən hələ də əl çəkməyib.
Milli və etnik zəmində nifrət, ədavət, dözümsüzlük siyasətini dövlət ideologiyası səviyyəsinə qaldıran, terrorçuluq, faşizm və "dənizdən dənizə Böyük Ermənistan” xülyasında yaşayan Ermənistan bu günə qədər dərk edə bilməyib ki, real həyat reallıqda baş verənlərlə ölçülür, kiminsə istək və niyyətləri ilə yox.
Xəbər lenti
-
10:37Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Ramil Həsənin 1 illik HESABATI
-
17:20Dayanıqlı inkişafa töhfə verən ali təhsil ocağı
-
09:25Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
09:19"MİNGƏÇEVİR DÖVLƏT UNİVERSİTETİ MODERNLƏŞDİRMƏ YOLUNDA" KİTABI HAQQINDA XOŞ TƏSÜRATLAR
-
12:574 fəsil dəniz mövsümü olan şimal adası
-
15:20“Əlbət ki, məlum terror öncədən planlaşdırılıb...” – Elşən Musayev
-
17:04Beynəlxalq Daun Sindromu Günü ilə bağlı tədbir keçirilib
-
14:18Ramil Həsənin təşəbbüsü ilə növbəti dəfə “Novruz” yardım aksiyasına start verildi
-
13:132024-cü il üzrə böyük, orta və kiçik qrant müsabiqələrinin nəticələri
-
12:56“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
10:46QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ
-
16:17“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
10:59“Füzuli Könüllüləri” qrupuna qəbula start verilib
-
11:46Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
15:11İKT sahəsində qadın olmaq - FOTO/VİDEO
-
14:32Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
13:52Risk etməyin, 50-50 içmisinizsə, *5050-yə zəng edin!
-
12:50“ASAN Məktub” sosial proqramı balacaların arzularını reallaşdırmağa davam edir
-
11:36“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
12:15Hərbi xidmətdən yayınmağı vəd verən şəxs həbs olunub
-
15:52“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
17:17"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
13:41Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
19:05Deputat Ramil Həsən Bağırbəyli kəndində seçiciləri ilə görüşüb
-
10:57Türkiyəli qonaqlar "ASAN xidmət"də
-
16:44Mingəçevirdə “Zəfərə aparan yol” adlı hərbi-vətənpərvərlik tədbiri keçirilib
-
16:41Mingəçevirdə “Yaşıl Dünya Naminə Həmrəylik ili” çərçivəsində tinglər əkilib
-
16:38“Yaşıl Dünya Naminə Həmrəyliyə gedən yol” mövzusunda Dəyirmi masa keçirilib: MİNGƏÇEVİRDƏ
-
10:37“Loqos” Psixoloji və Nitq Mərkəzi 10 yaşını qeyd edib – FOTOLAR
-
17:05Laçında əlverişsiz hava şəraitində azan Azərbaycan hərbçisi Ermənistandan Bakıya gətirilib
-
15:11“InvestAZ”dan dünya maliyyə bazarları ilə bağlı həftəlik analiz
-
18:01Deputat: Antalya Forumundan Ermənistanın regionda sülhün bərpasında ciddi məsuliyyət daşıdığına bir daha əmin olduq
-
13:48İlham Əliyev o üç ölkənin adını buna görə çəkdi - rəylər
-
13:22Almaniyadan Bakıya Qarabağ jesti- situativ reverans, yoxsa...
-
11:20“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
-
09:59Xocalı şəhidləri Polşadakı katolik kilsəsində anılıb - Foto/Video
-
13:52Deputatdan SENSASİON YAZI: "Xocalı soyqırımında adı keçənlər..."
-
13:09Layihənin adı: “QİÇS və Narkomaniyaya qarşı mübarizə tədbirlərinin keçirilməsi”
-
14:25Prezident İlham Əliyevin açıq mesajları xarici siyasətimizin gələcək prioriteti baxımından çox önəmlidir - Deputat
-
15:56“Samir Rzayevin gəlişi AZAL-da çox şeyi yaxşıya doğru dəyişib” – Elşən Musayev
28 Mart 2024
26 Mart 2024
25 Mart 2024
23 Mart 2024
19 Mart 2024
18 Mart 2024
15 Mart 2024
14 Mart 2024
13 Mart 2024
12 Mart 2024
11 Mart 2024
10 Mart 2024
09 Mart 2024
07 Mart 2024
06 Mart 2024
05 Mart 2024
04 Mart 2024
02 Mart 2024
27 Fevral 2024
26 Fevral 2024
24 Fevral 2024
23 Fevral 2024
Digər xəbərlər
-
GÜNDƏM, SİYASƏT
Hikmət Hacıyev NATO-nun sabiq Baş katibi Rasmussenlə bağlı paylaşım edib
-
SİYASƏT
Ermənistan Rusiya sərhədçilərini rəsmən qovur - Kremlin cəzası... SENSASİON DETALLAR
-
GÜNDƏM, SİYASƏT
Fransa “ilhaq”a “Zvartnos”dan başladı
-
GÜNDƏM, SİYASƏT
"Qərbin riyakar üzü" - Elşən Musayev faktlarla ifşa edir...
-
SİYASƏT
Qərbin məqsədi İslamı gözdən salmaq və müsəlman dövlətlərə qarşı “səlib yürüşü” həyata keçirməkdir - RƏY
-
GÜNDƏM, SİYASƏT
İlham Əliyev o üç ölkənin adını buna görə çəkdi - rəylər
-
SİYASƏT
Almaniyadan Bakıya Qarabağ jesti- situativ reverans, yoxsa...
-
SİYASƏT
Deputatdan SENSASİON YAZI: "Xocalı soyqırımında adı keçənlər..."
-
GÜNDƏM, SİYASƏT
Prezident İlham Əliyevin açıq mesajları xarici siyasətimizin gələcək prioriteti baxımından çox önəmlidir - Deputat